Thoát vị hoành là bệnh lý tổn thương của cơ hoành, qua đó các tạng trong ổ bụng di chuyển lên khoang lồng ngực qua các lỗ của cơ hoành.

          Việc phát hiện thoát vị cơ hoành ở thời điểm trước sinh là rất quan trọng, giảm tỉ lệ tử vong và khuyết tật của trẻ khi ra đời. Thoát vị cơ hoành không được phát hiện và xử lý kịp thời, sự chèn ép của các tạng (dạ dày, ruột, gan...) nằm trong khoang lồng ngực đối với tim, phổi, trung thất khi đứa trẻ còn nằm trong bụng mẹ đã xảy ra, lúc trẻ ra đời sự "chèn ép" này còn "dữ dội" hơn (do áp lực âm trong khoang lồng ngực ở mỗi thì thở ra hít vào của đứa trẻ mới chào đời với hệ thống hô hấp, tuần hoàn còn chưa kịp "thích nghi"). Đây chính là nguyên nhân gây tử vong nhanh chóng đối với những đứa trẻ không may bị thoát vị cơ hoành.

Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh vừa qua đã tiếp nhận trường hợp Sản phụ quê tại Tư Nghĩa. Sản phụ không khám thai định kỳ trong quá trình mang thai tại các trung tâm y tế lớn, chỉ khám thai tại các phòng mạch địa phương nhưng không phát hiện thoát vị cơ hoành bào thai.

          Sản phụ chuyển dạ, nhập bệnh viện Sản Nhi tỉnh Quảng Ngãi và sinh bé trai nặng 2800 gr, sau sinh em bé hồng hào, khóc to và được nằm chung với mẹ. Tuy nhiên, lúc 01 ngày tuổi, trẻ suy hô hấp với triệu chứng thở rên, tím tái, bụng lõm. Trẻ được điều trị tại khoa Sơ sinh. Lúc này các Bác sĩ khoa Sơ sinh thăm khám và chẩn đoán em bị suy hô hấp, thoát vị hoành bên trái, chuyển điều trị thở máy khẩn cấp và liên tục.

          Trong cùng ngày, các Bác sĩ khoa Sơ sinh hội chẩn liên khoa gồm: khoa Sơ sinh, khoa Chẩn đoán hình ảnh, khoa Xét nghiệm, khoa Ngoại, khoa Gây mê hồi sức để tiến hành phẫu thuật khẩn cấp cho em vào ngày 02/12/2022. Ca mổ kéo dài hơn 1,5 giờ với sự tham gia của các Bác sĩ giàu kinh nghiệm của nhiều chuyên khoa trong Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh.

Sau phẫu thuật, bé diễn biến tốt, cải thiện suy hô hấp, rút nội khí quản sau 02 ngày, kết quả cận lâm sàng và xét nghiệm trở lại bình thường sau mổ, vết mổ liền, ổn định. Cháu được xuất viện về nhà an toàn.

Sau 02 tuần điều trị tại Khoa Sơ sinh, em khỏe, thở bình thường, lên cân tốt, bú tốt, vết mổ khô và dự kiến ra viện vào ngày 17/12/2022.

Thoát vị hoành không phải là bệnh hiếm gặp. Việc phát hiện trong quá trình mang thai và việc lựa chọn cơ sở y tế có nhiều chuyên khoa, đặc biệt là có Khoa chuyên về Sơ sinh và Ngoại khoa trẻ em là vấn đề hết sức cần thiết và liên quan trực tiếp đến tính mạng của trẻ.

Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh là cơ sở y tế duy nhất trong toàn tỉnh Quảng Ngãi có chuyên khoa riêng về Sơ sinh. Các Bác sĩ tại Khoa Sơ sinh sẽ có mặt trong tất cả các cuộc mổ và đẻ của sản phụ để thăm khám tình trạng của trẻ ngay sau khi sinh. Trường hợp nghi ngờ bất thường trẻ sẽ được nhanh chóng chuyển khoa Sơ sinh để điều trị.  

Do đó, khi lựa chọn cơ sở y tế để sinh, Sản-Phụ nên ưu tiên lựa chọn các cơ sở y tế có nhiều chuyên khoa sâu phối hợp, đặc biệt là có Khoa Sơ sinh và Ngoại khoa để kịp thời cứu chữa trẻ trong những trường hợp có bất thường bẩm sinh nhưng chưa phát hiện trong quá trình mang thai.

BS. Phạm Xuân Duy