Bệnh tim bẩm sinh là một trong những dị tật bẩm sinh thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời

Những dấu hiệu của bệnh

Bệnh nhân nhi Tạ Công Minh Nhật, 9 tuổi, ở phường Nghĩa Chánh, thành phố Quảng Ngãi đang điều trị bệnh lí tim bẩm sinh. Cách đây 1 năm, cháu được phát hiện bị rối loạn nhịp tim thể nhịp nhanh kịch phát trên thất. Đây là một trong những bất thường về nhịp tim khá phổ biến, đặc trưng bởi các cơn nhịp tim nhanh hơn bình thường. Nếu không can thiệp điều trị kịp thời thì bệnh lí này có nguy cơ dẫn đến đột tử bất cứ lúc nào. Chị Bùi Thị Tuyết Hoa, mẹ của bệnh nhân nhi Tạ Công Minh Nhật, cho biết: Cháu đương đi học thấy mệt, thấy tim đập mạnh, người hồi hộp, tức ngực, chị chở lên bệnh viện. Vô bệnh viện nằm chuyền thuốc. Nó bị tim kịch phát trên thất, tim đập nhanh.

Hơn 100 bệnh nhân nhi mắc bệnh lí tim bẩm sinh đang được theo dõi, điều trị tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh. Trong đó, 10% là mắc chứng rối loạn nhịp, còn lại là các bệnh tim thường gặp như: thông liên thất, thông liên nhĩ, còn ống động mạch, bất thường hồi lưu tĩnh mạch, đảo gốc động mạch,… Trong số những bệnh nhân đang điều trị có nhiều trẻ được phát hiện khá muộn, khi bệnh có dấu hiệu nặng, cần được can thiệp phẫu thuật ngay.

 Trường hợp bệnh nhân nhi Phạm Quốc Khánh, 13 tuổi, con của chị Lê Thị Liêm, ở phường Phổ Quang, thị xã Đức Phổ. Từ 5 tuổi, cháu đã có những biểu hiện bất thường như thỉnh thoảng bị khó thở, đau ngực, nhưng đến gần đây khi biểu hiện bệnh quá rõ ràng thì gia đình mới đưa đi khám, điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Lê Minh Thạnh, Khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện Sản nhi Quảng Ngãi chia sẻ: Để phát hiện sớm bệnh tim bẩm sinh ở trẻ: thứ nhất phải để ý đối với các trẻ mới sinh ra, vùng chưa tầm soát được thì thấy các cháu tím tái, thở nhanh, mệt, nghi ngờ bệnh tim, cần chuyển ngay đến những nơi có thể sàng lọc, chẩn đoán bệnh tim. Còn những trẻ lớn thì vận động thể lực rất hạn chế, có thể không chạy nhảy được giống những trẻ bình thường, chỉ cần chạy một đoạn là mệt, thở. Các bé có thể thường xuyên lên cơn tím, đau ngực, tức ngực thì có thể nghĩ ngay đến tim mạch, đưa đi khám để sớm can thiệp, điều trị..

Nguy hiểm nếu không phát hiện sớm để điều trị

Bệnh tim bẩm sinh có nguy cơ tử vong cao nếu chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị can thiệp. Trong khi đó, theo thống kê có khoảng 20% tỉ lệ trẻ sơ sinh bị bỏ sót không phát hiện được tim bẩm sinh. Bác sĩ Thạnh chia sẻ: Về tim bẩm sinh nếu phát hiện sớm, ví dụ như trường hợp bị thông liên thất nếu mình phát hiện được, điều trị thì cháu sẽ quay về gần như là bình thường, đến 80, 90% là bình thường. Nhưng nếu mình cho về, các cháu ở vùng xa, vùng sâu không đi khám được khi có biến chứng tăng áp phổi đảo sinh rồi thì lúc đó không mổ được luôn, chống chỉnh định mổ, chỉ duy trì cuộc sống cao nhất có thể thôi. Một số bệnh có thể điều trị được nhưng vì không phát hiện nên trở thành không điều trị được. Lúc đó chỉ chấp hành điều trị hỗ trợ thôi.

Sàng lọc tim bẩm sinh tại Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh

Hiện tại bệnh viện đã triển khai chương trình sàng lọc tim bẩm sinh và hiện đang theo dõi, điều trị cho hơn 100 trẻ bị tim bẩm sinh. Thông qua chương trình này phát hiện trẻ mắc rất nhiều loại tim khác nhau, từ bệnh nhẹ như thông liên nhĩ, thông liên thất, còn tại ống động mạch đến những thể bệnh nặng cần can thiệp ngay sau sinh như đảo gốc động mạch, bất thường hồi lưu tĩnh mạch toàn phần. Khi sàng lọc sẽ có kế hoạch điều trị tốt nhất cho bệnh nhân, những bệnh nhân nhẹ thì giữ lại điều trị, những bệnh nặng cần can thiệp cấp cứu ngay thì chuyển lên những trung tâm tim mạch lớn để can thiệp ngay.

Bác sĩ Thạnh cho biết: tim bẩm sinh nếu phát hiện sớm, ví dụ như trường hợp bị thông liên thất nếu mình phát hiện được, điều trị thì cháu sẽ quay về gần như là bình thường, đến 80, 90% là bình thường. Nhưng nếu mình cho về, các cháu ở vùng xa, vùng sâu không đi khám được khi có biến chứng tăng áp phổi đảo sinh rồi thì lúc đó không mổ được luôn, chống chỉnh định mổ, chỉ duy trì cuộc sống cao nhất có thể thôi. Một số bệnh có thể điều trị được nhưng vì không phát hiện nên trở thành không điều trị được. Lúc đó chỉ chấp hành điều trị hỗ trợ thôi.

 Các thai phụ trong quá trình mang thai nên từ tuần 24 trở đi nên đi đến trung tâm lớn để sàng lọc, siêu âm. Tim thai nhi từ tuần 24 đã siêu âm được rồi, phát hiện sớm con mình có bị bệnh tim bẩm sinh để đưa ra hướng cho bản thân và gia đình mình. Bác sĩ tại nơi sinh biết để chuẩn bị trước phương án để thai nhi vừa lọt lòng ra là có phương án xử lí liền, để bị động sau khi sinh ra lúc đấy xử lí không kịp sẽ ảnh hưởng tới tính mạng các bé sau này./.

 B.Minh